Gepost op LinkedIn 15-10-2023 https://www.linkedin.com/posts/caroline-q-9a340789_samen-met-sumayya-habieb-mo%C3%ABsha-maddi-moraya-activity-7119294959484055552-n6oQ?utm_source=share&utm_medium=member_desktop

Voor de jeugd dag 2022. Ik mocht in gesprek over betere inzet van ervaringsdeskundigheid onder leiding van een uitstekende tafelhost. Welke stigma's zijn er en waar liggen de kansen. Ieder met een eigen drijfveer om met dit thema aan de slag te gaan. Mooi gesprek met elkaar.

Ervaringskennis als gelijkwaardige kennisbron in de jeugdbescherming

Eerder geplaatst op 2 april 2020 op www.jeugdbeschermingwest.nl/blog Het begon voor mij met de voetbal- en handbaltrainingen die niet meer doorgingen. Vrij snel daar achteraan werden ook de wedstrijden afgezegd. Vervolgens kwam het onvermijdelijke bericht dat de scholen dichtgingen; alle kinderen de hele dag thuis. Om eerlijk te zijn, kreeg ik direct buikpijn bij dit idee. Hoe moet dat nou met de kinderen die het thuis al moeilijk hadden en juist de escape van school en sport zo goed konden gebruiken en die nu wegvalt? Hoe moet dat met ouders die tijdens schooltijden de boel thuis op orde kregen en even op adem konden komen? Daarnaast ook, hoe moet ik dit zelf gaan doen? Als alleenstaande en werkende moeder vind ik deze periode met drie jonge kinderen de hele dag thuis ook behoorlijk pittig. Thuisonderwijs of het begeleiden van het schoolwerk, hoe je het ook wil noemen, maakt het nog zwaarder in combinatie met werken. Ook voor mij is het een uitdaging om het thuis gezellig te houden en om al het werk door iedereen gedaan te krijgen. Gelukkig kunnen mijn kinderen drie dagen naar de opvang van school omdat jeugdzorg bij de vitale functies hoort en kan ik op zo’n dag een aantal uur rustig (video)bellen. Maar voor heel veel ouders waar wij contact mee hebben, geldt dat nog niet. Er is nu echter besloten dat kwetsbare kinderen ook naar de opvang mogen. Scholen en gemeenten gaan inventariseren welke kinderen daarvoor in aanmerking komen. Het is een opluchting dat dit nu geregeld gaat worden en hopelijk kan hiermee de stress en spanning thuis verlaagd worden. Mensen zijn bang Wat doet een cliëntambassadeur in deze tijd kun je je afvragen. Misschien is mijn functie in deze periode extra belangrijk. Mensen, zowel cliënten als jeugdbeschermers, zijn immers bang en maken zich zorgen. Er worden maatregelen vanuit de overheid opgelegd waar een ieder aan zich dient te houden. Maatregelen die niet voor iedereen makkelijk zijn om zich aan te houden. Het is vanzelfsprekend dat men zich aan de maatregelen houdt, maar het is minder vanzelfsprekend dat dit zonder slag of stoot verloopt. De stress die het met zich mee kan brengen is niet altijd direct zichtbaar, daar moet ook aandacht en begrip voor zijn. Dit geldt voor zowel van jeugdbeschermers naar cliënten toe als van cliënten naar jeugdbeschermers toe. Netwerk is weggevallen Het is nu meer dan anders van belang dat de jeugdbeschermer rekening houdt met de stress en emoties van cliënten. Gelukkig is hier ook extra aandacht voor. Onze cliënten kunnen immers normaal gesproken al stress ervaren door betrokkenheid van ons. Vaak wordt het netwerk er omheen betrokken zodat de stress kan verminderen. De coronacrisis legt er nog een lading stress bovenop. Daarbij komt ook nog dat dat netwerk waar een gezin normaal gesproken een beroep op kan doen voor een groot deel weggevallen zal zijn. De verantwoordelijkheid die een jeugdbeschermer voelt, zal naar alle waarschijnlijkheid ook vergroten, terwijl er ook veel mogelijkheden om te ondersteunen wegvallen. Daarom is het belangrijk dat er door iedereen wordt opgelet dat het goed gaat met de ander. Iedereen heeft hier een verantwoordelijkheid in. We moeten voor elkaar zorgen. Het begint met erkenning voor de stress en angst die er bij iedereen in kan zitten. Mensen kunnen nu anders reageren dan je gewend bent. Gesprekken nu telefonisch Natuurlijk worden de fysieke bijeenkomsten met cliënten en jeugdbeschermers, de zogenoemde spiegelbijeenkomsten, die ik organiseer nu allemaal uitgesteld. In die spiegelbijeenkomsten kunnen cliënten hun ervaringen, feedback en leerpunten meegeven aan onze medewerkers. In mijn werkzaamheden kan er helaas nog meer niet doorgaan dat op de agenda staat. Althans, in ieder geval niet op de oorspronkelijke manier, maar een alternatief heb ik echter nog niet. Gesprekken met cliënten heb ik gelukkig nog wel. Deze gesprekken gebeuren nu alleen telefonisch in tegenstelling tot normaal als een face-to-face-gesprek. Ik overleg ook met collega’s uit het land hoe zij in deze periode cliënten benaderen en cliëntervaring een plek kunnen geven. Samen zoeken we naar effectieve en creatieve manieren om het cliëntperspectief een goede plek te geven. In deze tijd spreek ik vooral ouders die zich zorgen maken over hun kind dat bijvoorbeeld in een pleeggezin woont. De zorgen die zij hebben zijn bijvoorbeeld of ze zich in het pleeggezin goed aan de maatregelen houden of hoe het contact met de ouders er nu uit zal gaan zien. Dat zijn vragen die ik vaak niet kan beantwoorden, maar het alleen al tegen en met mij praten kan wat rust geven. Een luisterend oor Wat kan ik als cliëntambassadeur nog meer betekenen in deze periode? Ik kan meedenken vanuit het cliëntperspectief in een casus. Dit kan in een één-op-één-gesprek of ik kan inbellen tijdens een casuïstiekoverleg. Maar vooral kan ik een luisterend oor bieden aan cliënten en daarbij denk ik nu in het bijzonder aan de ouders. Ik kan hen extra uitleg en informatie geven over de maatregelen die de organisatie getroffen heeft. Ik heb daar net iets meer tijd voor dan een jeugdbeschermer die nu nog meer de focus moet leggen op de veiligheid van de kinderen. Ook probeer ik de cliëntenraad meer zichtbaar te krijgen, zodat zij ook met ouders in gesprek kunnen wanneer dit wenselijk is. Iedereen is zoekende, iedereen maakt zich zorgen en heel veel mensen willen iets betekenen voor een ander. Gezamenlijke vijand Naast dat ik me zorgen maak over de huidige situatie, hoop ik ook dat er meer verbinding komt tussen cliënten en jeugdbeschermers. Er is nu immers een gezamenlijke vijand, namelijk het coronavirus. Het zou mooi zijn als jeugdbeschermers ook laten zien dat ze bang zijn voor en stress hebben over het zogenaamde nieuwe normaal. Een lid van de cliëntenraad heeft het een mooi verwoord toen hij zijn wens voor de cliëntenraad uitsprak: ‘Ik hoop dat er meer humanisering binnen de professionalisering tot stand komt.’ Dit is ook mijn grote wens.

Eerder geplaatst op 1 juli 2021 op www.jeugdbeschermingwest.nl/blog Als cliëntambassadeur spreek ik regelmatig met ouders. Hier zitten ook ouders bij die gefrustreerd zijn. Gefrustreerd door het systeem, de jeugdbeschermer, de klachtencommissie, de bestuurder of gewoon de jeugdzorg in het algemeen. Frustratie die op verschillende manieren geuit wordt. Ouders worden steeds actiever, laten van zich horen en reageren op online posts van verschillende organisaties. Omdat ik zelf actief ben op LinkedIn zie ik daar veel frustratie voorbij komen. Ouders worden in hun reacties ook steeds scherper, zoeken het randje op en gaan er soms zelfs bewust overheen. Al is het maar om te provoceren en een reactie uit te lokken. Een enkele keer volgt er vanuit zo’n organisatie een reactie, maar meestal ook niet. Als cliëntambassadeur heb ik besloten om wél te reageren en in gesprek te gaan. Als ik reageer, maakt het mij niet uit waar iemand vandaan komt in het land. Wanneer het om Jeugdbescherming west gaat, is dat voor mij wel makkelijker praten, maar meestal luister ik eigenlijk alleen in zo’n gesprek. En als ik dan het verhaal hoor, klinkt het vaak zo gek nog niet. Wat voor mij nu wel steeds duidelijker wordt, is dat beide partijen toch een andere taal spreken en er woorden gebruikt worden die de ander triggeren. Waarheidsvinding als voorbeeld Het meest duidelijke voorbeeld is het woord ‘waarheidsvinding’. Bij doorvragen blijkt dat we echt het zelfde bedoelen en dat wij het wel degelijk (moeten) doen. Het gaat om op de juiste manier rapporteren, meningen en feiten goed scheiden en opschrijven. Opschrijven wat er bedoeld wordt en waar het vandaan komt. Wat nu kan frustreren is dat wanneer er onwaarheden in rapportages staan een cliënt er zelf niks aan kan doen als de opsteller van het rapport het niet wil aanpassen. Papieren versie van het gezin Veel ouders vinden het gek dat er belangrijke beslissingen genomen worden door professionals die het gezin niet zelf kennen. En dus eigenlijk alleen de papieren versie van het gezin kennen en wat de betrokken jeugdbeschermer daarbij deelt. Ouders krijgen niet de kans om aan te sluiten bij zo’n beslismoment en kunnen dus hun kant van het verhaal niet toelichten als ze dat zouden willen. Er worden hele ingrijpende beslissingen genomen door mensen die het gezin niet kennen, maar wel hun leven ingrijpend veranderen. Uit eigen ervaring Laatst ervaarde ik zelf aan den lijve hoe dat is. Vanuit de basisschool van mijn kinderen werd er overlegd met het team. Ik zou daarvan een terugkoppeling krijgen. Ik had namelijk aangegeven dat ik het niet eens was met het schooladvies, omdat het niet aan de nieuwe score van de eindtoets werd aangepast. Daarbij had ik ook verteld waarom ik vond dat het aangepast kon worden aan de score van de eindtoets. Terugkoppeling zonder toelichting Een aantal leerkrachten van de school zou het daarom nog een keer bespreken met elkaar. Een dag na dit overleg kreeg ik daarvan de terugkoppeling, maar zonder toelichting. Alleen dat ze bij hun besluit bleven. Ik weet dus niet wat de overwegingen waren, welke leerkrachten aan het overleg hebben deelgenomen en of de leerkrachten mijn dochter en haar ontwikkeling en levensgebeurtenissen kennen. Ik heb me er bij neer te leggen. Dan is dit nog een beslissing die over mijn dochter is genomen met een relatief kleine impact op mijn gezin, maar dat kan voor ouders die betrokkenheid hebben vanuit de jeugdbescherming anders zijn. Wederzijds vertrouwen Wanneer er voldoende (wederzijds) vertrouwen is, is dit waarschijnlijk helemaal geen punt. Helaas is het feit wel dat er sprake kan zijn van wantrouwen. Dat wederzijds vertrouwen mist. Een ouder voelt zich vaak ook gewantrouwd: ‘Er ligt een vergrootglas met een loop op de ouder.’, ‘Het kind staat niet onder toezicht, maar de ouder.’ Doordat er beslissingen worden genomen achter gesloten deuren en doordat een ouder zich niet gezien of gehoord voelt, wordt het wantrouwen naar de jeugdbeschermer vergroot. Een ouder reageert dan niet altijd op de juiste manier. De emotie wint vaak. Een kat in het nauw, maakt immers rare sprongen. Helaas gaat de boodschap dan verloren en krijgt het ‘verkeerde’ gedrag alle aandacht. Belangrijk om te realiseren en te onthouden is dat de kat dus in het nauw zit. Reken ‘m niet af op zijn rare sprongen. Focus op de oorzaak en niet op het symptoom! Blog met ervaringen van ouders Af en toe vraag ik aan ouders of ze een blog willen schrijven over hun ervaringen. Een blog waar wij als professionals van kunnen leren en die wij dan delen. Kritisch schrijven mag, maar wel constructief en met als doel dat wij ervan kunnen leren. Een enkele ouder wil dit. Ik hoop met heel mijn hart dat we in de nabije toekomst zo’n blog van een ouder kunnen plaatsen.